1. Szacowanie przyszłej
wartości i opłacalności przedsięwzięcia
Najczęstszym błędem popełnianym przy szacowaniu przyszłej wartości
projektu jest nieumiejętne wykorzystanie posiadanych instrumentów analizy.
Teraz dowiesz się, jak przeprowadzić analizę efektywności inwestycji. Poznasz metody wykorzystywane do oceny opłacalności inwestycji przed rozpoczęciem jej realizacji oraz w późniejszym etapie.
Dowiesz się również, jak sprawdzić, po jakim czasie inwestycja przyniesie zakładane efekty oraz kiedy przedsięwzięcie zacznie przynosić zyski.
7.1.1.
Cel analizy efektywności projektów inwestycyjnych
Planując inwestycję musisz oszacować opłacalność inwestycji. Celem analizy opłacalności jest ocena
skutków pieniężnych podjętych decyzji w momencie tworzenia konkretnego
planu inwestycyjnego. Analiza polega na dokonaniu przeglądu alternatywnych
inwestycji i udowodnienia, że wybrana opcja jest najbardziej
odpowiednia pod względem ekonomicznym, biorąc pod uwagę cele, jakie
mają być osiągnięte.
Przy badaniu opłacalności projektów inwestycyjnych wykorzystuje się metody oceny finansowej, które dzielimy na:
·
metody
proste, pomijające wpływ
czynnika czasu na wartości pieniężne uwzględniane w analizie
opłacalności inwestycji oraz
·
metody
dyskontowe, które
uwzględniają czynnik czasu.
Prosta stopa zwrotu nakładów
inwestycyjnych to stosunek rocznego zysku netto osiąganego w trakcie
funkcjonowania przedsięwzięcia do wartości poniesionych nakładów
inwestycyjnych. Jeżeli przedsięwzięcie inwestycyjne jest finansowane kredytem, do zysku netto należy
doliczyć odsetki.
Prosta stopa zwrotu jest wskaźnikiem wyrażanym w procentach i informuje, jaka część zainwestowanego kapitału zwróci się inwestorowi w ciągu roku w postaci dochodów.
Jego wartość jest szacowana osobno dla tylu okresów (najczęściej lat), ile liczy ekonomiczny cykl życia inwestycji. Prosta stopa zwrotu nie jest zatem formułą syntetyczną.
Prosta stopa zwrotu pozwala w uproszczony (subiektywny) sposób ocenić opłacalność projektu. Przyjmuje się tu zasadę maksymalizacji jej wartości oraz osiągania wartości wyższej niż stopa graniczna. Przykład: jeżeli wyliczona stopa zwrotu będzie wyższa od stopy zwrotu wymaganej np. przez bank, to projekt powinien zostać uznany za opłacalny i uzyskać pozytywną decyzję kredytową banku.
Przez próg rentowności rozumie się taką wielkość produkcji,
a zarazem przychodów ze sprzedaży, która pokrywa koszty - to znaczy,
że nie ma ani zysku, ani strat.
Analiza progu rentowności wykorzystywana jest przede wszystkim do określenia stopnia ryzyka i weryfikacji przyjętych założeń, dotyczących wielkości nakładów inwestycyjnych oraz planowanego poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Analiza ta obejmuje badanie tzw. punktu wyrównania BEP (Break Even Point).
Szacując koszty i przychody w celu wyliczenia progu rentowności prognozowanej działalności, przyjmuje się założenia upraszczające:
·
wartość
produkcji w badanym okresie jest równa wartości sprzedaży,
·
stałe koszty są
jednakowe dla każdej wielkości produkcji,
·
jednostkowe
koszty zmienne są stałe, wskutek czego całkowite koszty produkcji zmieniają się
proporcjonalnie do wielkości produkcji,
·
jednostkowe
ceny sprzedaży poszczególnych wyrobów nie ulegają zmianie z upływem czasu,
nie zmieniają się również ze zmianą skali produkcji w całym badanym
okresie.
Poziom jednostkowy kosztów zmiennych i stałych kosztów produkcji
pozostaje niezmieniony w całym badanym okresie.
Próg rentowności można wyznaczyć zarówno ilościowo, jak i wartościowo. Sposób wyliczania ilościowego progu rentowności możesz zobaczyć na przykładzie restauracji Tesalia na ilustracji.
7.1.3.
Metody dyskontowe
Metody dyskontowe
pokazują, jak będą kształtowały się wydatki związane z realizowaną
inwestycją oraz jakie korzyści i kiedy firma osiągnie
dzięki niej. Metody dyskontowe uwzględniają rozłożenie w czasie
przewidywanych wpływów i wydatków związanych z danym projektem
inwestycyjnym. Wykorzystuje się w nich dyskontowanie, pozwalające
na porównanie nakładów i efektów realizowanych w różnych
okresach czasu.
Metody dyskontowe obejmują oceną cały okres funkcjonowania przedsięwzięcia, tj. zarówno okres jego realizacji, jak i okres, w którym spodziewane jest osiągnięcie efektów zrealizowanego projektu. Efekty te to zarówno zwrot kapitału (nakładów), jak i zwrot z kapitału (zysk).
Do najczęściej stosowanych metod dyskontowych zaliczamy:
·
metodę
zaktualizowanej wartości netto
- NPV (ang. Net Present Value),
·
metodę
wewnętrznej stopy zwrotu - IRR
(ang. Internal Rate of Return).
Metoda wartości zaktualizowanej netto pozwala określić obecną wartość wpływów i wydatków pieniężnych
związanych z realizowaną inwestycją.
Oblicza się ją sumując zdyskontowane oddzielnie dla każdego roku przepływy pieniężne netto, zrealizowane w całym okresie objętym analizą, przy stałym poziomie stopy dyskontowej, pomniejszone o początkowe nakłady inwestycyjne.
Oblicza się ją sumując zdyskontowane oddzielnie dla każdego roku przepływy pieniężne netto, zrealizowane w całym okresie objętym analizą, przy stałym poziomie stopy dyskontowej, pomniejszone o początkowe nakłady inwestycyjne.
Jeśli:
·
NPV <
0 - inwestycja jest nieopłacalna,
·
NPV = 0 -
inwestycja znajduje się na granicy opłacalności,
·
NPV >
0 - inwestycja jest opłacalna tym bardziej, im większa wartość
współczynnika.
Wewnętrzna stopa zwrotu
to stopa zwrotu kapitału, przy której wartość bieżąca wpływów
z projektu równa jest wartości bieżącej poniesionych wydatków (NPV = 0).
Przedsięwzięcie inwestycyjne jest opłacalne, gdy jego wewnętrzna stopa zwrotu
(IRR) jest wyższa bądź równa stopie granicznej, która to jest
najniższą możliwą do zaakceptowania przez inwestora stopą
rentowności.
Chcąc obliczyć wewnętrzną stopę zwrotu z danej inwestycji, musimy znaleźć taką stopę dyskonta, dla której NPV będzie równa zero, czyli zdyskontowane przychody będą równe zdyskontowanym kosztom. Poziom tej stopy obliczyć można metodą kolejnych przybliżeń. Stopa dyskonta, przy której NPV = 0, to wewnętrzna stopa zwrotu IRR.
Chcąc obliczyć wewnętrzną stopę zwrotu z danej inwestycji, musimy znaleźć taką stopę dyskonta, dla której NPV będzie równa zero, czyli zdyskontowane przychody będą równe zdyskontowanym kosztom. Poziom tej stopy obliczyć można metodą kolejnych przybliżeń. Stopa dyskonta, przy której NPV = 0, to wewnętrzna stopa zwrotu IRR.
7.1.4.
Podsumowanie
W tej lekcji poznałeś kryteria, które ułatwią określenie przyszłej
wartości inwestycji, a także, czym się one różnią. Poznałeś metody proste analizy efektywności
inwestycji, do których należą:
·
prostą stopa
zwrotu,
Metody te nie uwzględniają zmian wartości pieniądza w czasie oraz,
opierając się na średniorocznych wielkościach, nie uwzględniają pełnego
okresu funkcjonowania przedsięwzięć. Służą do analiz na etapie
wstępnym, przed realizacją inwestycji.
Poznałeś także bardziej zaawansowane metody - metody dyskontowe, do których należą:
Poznałeś także bardziej zaawansowane metody - metody dyskontowe, do których należą:
·
metoda
zaktualizowanej wartości netto – NPV,
·
metoda
wewnętrznej stopy zwrotu – IRR.
Metoda wartości zaktualizowanej netto pozwala określić
obecną wartość wpływów i wydatków pieniężnych związanych
z realizowaną inwestycją.
Wewnętrzna stopa zwrotu jest wskaźnikiem wykorzystywanym do oceny opłacalności inwestycji.
Obie metody obejmują swoją oceną cały okres funkcjonowania przedsięwzięcia, tj. zarówno okres jego realizacji, jak i okres, w którym spodziewane jest osiągnięcie efektów zrealizowanego projektu.
2. Analiza wskaźnikowa
Analiza wskaźnikowa to jeden z elementów analizy efektywności inwestycji, który musi
znaleźć się w biznesplanie.
Dowiesz się więc, co jest celem analizy wskaźnikowej oraz zapoznasz się ze wskaźnikami umożliwiającymi jej przeprowadzenie.
7.2.1.
Analiza wskaźnikowa
Celem analizy wskaźnikowej jest rozwinięcie ogólnej analizy danych
zawartych w sprawozdaniach finansowych. Do tego celu stosuje się
wskaźniki o różnej treści ekonomicznej i różnym znaczeniu
informacyjno-analitycznym. Wyróżniamy cztery podstawowe grupy wskaźników.
1.
Wskaźniki
płynności informują
o stopniu wypłacalności przedsiębiorstwa, o jego zdolności
do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Służą do analizy
powiązań składników majątku obrotowego
z zobowiązaniami bieżącymi.
2.
Wskaźniki
efektywności gospodarowania
umożliwiają ocenę wykorzystania zasobów majątkowych przedsiębiorstwa
3.
Wskaźniki
struktury kapitałowej mają
za zadanie analizę struktury źródeł finansowania.
4.
Wskaźniki
rentowności informują
o efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa i jego zdolności
do generowania zysku.
7.2.2.
Wskaźniki płynności
Wskaźnik bieżącej płynności jest podstawowym miernikiem zdolności przedsiębiorstwa
do regulowania zobowiązań poprzez upłynnienie posiadanych zasobów majątku obrotowego.
Inaczej mówiąc, wskaźnik ten mierzy zdolność firmy do spłaty
krótkoterminowych zobowiązań bez konieczności upłynniania części aktywów trwałych.
Optymalny poziom wskaźnika wynosi od 1,5 do 2,0. Obniżenie wskaźnika poniżej 1,2 wskazuje na zagrożenie bezpieczeństwa finansowego firmy (niewypłacalność). Zbyt wysoki poziom wskaźnika może wskazywać na niedostatecznie efektywne wykorzystanie wolnych zasobów majątkowych.
Wskaźnik szybkiej płynności określa możliwość spłaty zobowiązań przedsiębiorstwa na podstawie
składników majątku obrotowego
łatwo dostępnych do rozliczeń finansowych. Przy obliczaniu wskaźnika
pomija się więc zapasy i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Wskaźnik powinien kształtować się na poziomie co najmniej 1. Wówczas przedsiębiorstwo ma możliwość pokrycia wymagalnych zobowiązań. Niski poziom wskaźnika szybkiej płynności przy wysokim poziomie wskaźnika bieżącej płynności oznacza zamrożenie środków w zapasach. Wysoki poziom wskaźnika szybkiej płynności oznacza nadmierne gromadzenie środków pieniężnych na rachunku bankowym.
Wskaźnik powinien kształtować się na poziomie co najmniej 1. Wówczas przedsiębiorstwo ma możliwość pokrycia wymagalnych zobowiązań. Niski poziom wskaźnika szybkiej płynności przy wysokim poziomie wskaźnika bieżącej płynności oznacza zamrożenie środków w zapasach. Wysoki poziom wskaźnika szybkiej płynności oznacza nadmierne gromadzenie środków pieniężnych na rachunku bankowym.
7.2.3.
Wskaźniki efektywności gospodarowania
Wskaźniki rotacji rozpatrują relacje między odpowiednim
wskaźnikiem dynamicznym (wyrażającym wielkość przychodu ze sprzedaży
lub kosztów), a wskaźnikiem statycznym (wyrażającym przeciętny stan
zaangażowanych w działalność składników majątkowych).
Wskaźnik rotacji zapasów w dniach jest uzależniony od cyklu produkcyjnego i częstotliwości zakupów dokonywanych przez przedsiębiorstwo. Wskaźnik ten wyraża co ile dni przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy dla zrealizowania określonej wielkości sprzedaży. Jego optymalny poziom zależy od branży, w której działa firma. Zaleca się jednak jego minimalizację. Znaczący wzrost może oznaczać na przykład problemy ze sprzedażą. Spadek wskaźnika świadczy o poprawie efektywności gospodarowania zapasami.
Wskaźnik rotacji zapasów w dniach jest uzależniony od cyklu produkcyjnego i częstotliwości zakupów dokonywanych przez przedsiębiorstwo. Wskaźnik ten wyraża co ile dni przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy dla zrealizowania określonej wielkości sprzedaży. Jego optymalny poziom zależy od branży, w której działa firma. Zaleca się jednak jego minimalizację. Znaczący wzrost może oznaczać na przykład problemy ze sprzedażą. Spadek wskaźnika świadczy o poprawie efektywności gospodarowania zapasami.
Wskaźnik rotacji należności w dniach wskazuje średnią wartość dni
pomiędzy sprzedażą produktów a otrzymaniem płatności
od klientów.
Kształtowanie się wskaźnika rotacji należności odzwierciedla politykę przedsiębiorstwa dotyczącą gotówki. Im niższy wskaźnik, tym lepszą politykę w tym zakresie stosuje przedsiębiorstwo. Wysoka wartość oznacza długie okresy oczekiwania na gotówkę od odbiorców i wskazuje, że przedsiębiorstwo musi ich finansować.
Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach wskazuje średnią wartość dni pomiędzy zakupem, a koniecznością zapłaty kontrahentowi. Krótki cykl regulowania zobowiązań świadczy o braku możliwości korzystania z taniego źródła finansowania (kredytu kupieckiego). Wydłużony cykl jest korzystny z punktu widzenia bieżącej płynności finansowej.
Wskaźnik ten obliczany jest według podanego na ilustracji wzoru.
7.2.4.
Wskaźniki struktury kapitałowej
Głównym wskaźnikiem z tej grupy jest wskaźnik ogólnego
zadłużenia. Według standardów zachodnich wskaźnik ten powinien oscylować
w przedziale 0,5 – 0,7.Wzrost poziomu tego wskaźnika oznacza wyższy
stopień udziału kapitału obcego w działalności przedsiębiorstwa. Takie
zaangażowanie kapitału wiąże się z koniecznością spłaty zaciągniętych
zobowiązań oraz spłaty odsetek. Wzrost
zobowiązań w stosunku do majątku może mieć uzasadnienie głównie
wówczas, gdy przeciętne oprocentowanie kredytów jest
niższe od stopy rentowności majątku osiąganej przez przedsiębiorstwo.
7.2.5.
Wskaźniki rentowności
Wskaźnik rentowności brutto należy do tzw. mierników rentowności obrotu. Ich zasada opiera się
na relacji zysków do przychodów. Wskaźnik ten pokazuje wielkość zysku
brutto przypadającą na daną wartość sprzedaży. Wielkość tego wskaźnika
jest niezależna od stopy opodatkowania zysku (zysk brutto = zysk przed
opodatkowaniem). Odzwierciedla on politykę cen stosowaną
przez przedsiębiorstwo. Przykład obliczenia wskaźnika rentowności brutto
przedstawiony jest na ilustracji na zakładce.
Rentowność kapitału własnego ROE wskazuje, jaka wielkość zysku przypada na wielkość zaangażowanego kapitału własnego. Im wyższa wartość wskaźnika, tym korzystniejsza jest sytuacja właściciela firmy. Spójrz na zakładkę [2] na ilustracji, aby poznać sposób wyliczenia ROE.
7.2.6.
Podsumowanie
Dowiedziałeś się właśnie, że celem analizy wskaźnikowej
jest rozwinięcie ogólnej analizy danych zawartych w sprawozdaniach
finansowych. Poznałeś 4 grupy wskaźników, przydatnych przy tego
rodzaju analizie.
1.
Wskaźniki
płynności informują
o stopniu wypłacalności przedsiębiorstwa, o jego zdolności
do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Wskaźnik bieżącej
płynności mierzy zdolność firmy do spłaty krótkoterminowych zobowiązań
bez konieczności upłynniania części aktywów trwałych. Wskaźnik szybkiej płynności
przedstawia możliwość spłaty zobowiązań przedsiębiorstwa na podstawie
łatwiej dostępnych do rozliczeń finansowych składników majątku obrotowego.
2.
Wskaźniki
efektywności gospodarowania
umożliwiają ocenę wykorzystania zasobów majątkowych przedsiębiorstwa. Zaliczamy
do nich:
·
wskaźnik
rotacji zapasów w dniach,
·
wskaźnik
rotacji należności w dniach,
·
wskaźnik
rotacji zobowiązań w dniach.
3.
Wskaźniki
struktury kapitałowej mają
za zadanie analizę struktury źródeł finansowania. Głównym wskaźnikiem
z tej grupy jest wskaźnik ogólnego zadłużenia. Wzrost poziomu tego
wskaźnika oznacza wyższy stopień udziału kapitału obcego w działalności
przedsiębiorstwa.
4.
Wiesz już też,
że najczęściej używanymi wskaźnikami rentowności są:
·
wskaźnik
rentowności brutto,
·
rentowność
kapitału własnego ROE.
Wskaźnik rentowności brutto pokazuje wielkość zysku brutto przypadającą
na daną wartość sprzedaży, natomiast rentowność kapitału własnego ROE
wskazuje, jaka wielkość zysku przypada na wielkość zaangażowanego kapitału
własnego.Źródło:
Projekt "Akademia PARP", https://www.akademiaparp.gov.pl/, dostęp dnia 6 marca 2011r.
Moim zdaniem warto również zainteresować się innowacjami, które w każdej firmie mogą zrobić naprawdę dużo dobrego. Na https://sidgroup.pl/aktualnosci/pkp-cargo-na-innowacyjnych-torach czytałam ostatnio o projekcie, który objął implementację i konfigurację pełnego ekosystemu IT. Coś takiego naprawdę może się dobrze sprawdzić.
OdpowiedzUsuńBrakuje takich case study w sieci, szczególnie jeśli kogoś interesuje realizacja inwestycji. Cały proces najlepiej zlecić profesjonalistom.
OdpowiedzUsuń